Lugano i okolice – co zobaczyć w regionie Ticino ? Gdzie zjeść ?
20 stycznia 2020
Lugano to stolica regionu Ticino położonego w południowej, włoskojęzycznej części Szwajcarii. To miasto o idealnej lokalizacji – położone nad urokliwym jeziorem z widokami na góry wznoszące się nad taflą wody. Mamy tu wszystko czego poszukujemy zwykle wybierając miejsca na nasze kolejne podróże – nieskazitelną naturę i klimatyczne miasto w jednym. Zachwyca jezioro, które jest idealnym miejscem na miejski relaks, przestrzenne parki pełne kwiatów i drzew, wzgórza z których szczytów można podziwiać panoramę okolicy. Intryguje piękna starówka z ciekawą architekturą, sztuką i muzami. Lugano to także idealny punkt wypadowy do wycieczek rowerowych czy górskich. Nie sposób nie wspomnieć o lokalnym jedzeniu z mocnymi wpływami włoskimi i regionalnymi specjalnościami.
Co zobaczyć? Co robić w Lugano?
1. Wybrać się na spacer po Starym Mieście
Głównym placem, na którym toczy się życie miasta jest Piazza Riforma. Można tu zjeść lody w najstarszej lodziarni w mieście czy usiąść na kawę z widokiem na plac. Spacerując po uliczkach zamkniętego na ruch samochodowy Starego Miasta podziwiamy bogatą architekturę – renesansowe i barokowe kościoły, pałace czy place z arkadami. We wtorki i piątki rano warto wybrać się na pobliski Pizzale Ex Scoule, gdzie można kupić regionalne przysmaki. Warto też zajrzeć do do miejscowych delikatesów i piekarni z lokalnymi przysmakami.
2.Jezioro Lugano – Spacer dookoła jeziora
Jezioro Lugano, jedna z najbardziej spektakularnych atrakcji miasta, zachwyca o każdej porze dnia i przyciąga jak magnes. Warto wybrać się na spacer o wschodzie słońca doświadczając natury w środku miasta przy niewielkiej ilości spacerowiczów dookoła i zachwycać się widokami na wznoszące się nieopodal szczyty Monte Bre czy Monte San Salvatore. Jezioro możemy podziwiać nie tylko spacerując wzdłuż brzegu, ale także pedałując po nim rowerem wodnym (można wypożyczyć rowery w stylu retro), pływając w jeziorze lub nadbrzeżnych basenach czy wybierając się na rejs łódką. Nie zabrakło tu także piaszczystej plaży.
3. Park Civico-Ciani
Obchodząc dookoła jezioro Lugano dotrzemy do parku Civico. Położony nad jeziorem park o powierzchni 63 tys m2 to świetne miejsce na ucieczkę z miasta po pracy, spacer czy weekendowy relaks z rodziną. W parku znajdziemy drzewa typowe dla regionu Ticino (m.in. dęby, lipy, platany i klony) molo, plażę, a także plac zabaw dla dzieci. Mieści się tu także majestatyczna Villa Ciani, a także Muzeum Historii Naturalnej.
4. Rejs statkiem do Gandrii
Gandria – kiedyś niewielka wioska, od kilkunastu lat część Lugano, położona jest na wschodnich stokach góry Monte Bre. Możemy tam dopłynąć łódką z centrum Lugano, a dla posiadaczy karty Swiss Travel Pass – podróż będzie darmowa. Gandria to czarujące miejsce gdzie chętnie zatrzymałabym się na dłużej i zagubiła się wśród uroczych wąskich uliczek położonych na wzgórzu podziwiając koty leniwie spacerujące po murach oraz domy udekorowane freskami, z których wiele pamięta XVI i XVII wiek. Mam wrażenie, że czas się tu zatrzymał.
5. Przejść się oliwnym szlakiem w Gandrii
Gandria, która znana była kiedyś z przemytu, słynęła także z produkcji oliwek. Słoneczne stoki Monte Bre są nadal obsadzone drzewami oliwnymi, wzdłuż których powstał tzw. oliwny szlak. Warto się nim przejść z Gandrii do Castagnola podziwiając widoki po drodze. Na szlaku możemy zapoznać się z informacjami dotyczącymi tradycji oliwnych tych okolic.
6. Podziwiać widoki z góry Monte San Salvatore
Na południu miasta wznosi się góra San Salvatore (912 m npm), z której możemy podziwiać piękne widoki na miasto, jezioro i wysokie alpejskie szczyty. Warto zaplanować wycieczkę na górę późnym popołudniem, bo szczególnie cudownie jest tu podczas zachodu słońca. Wycieczkę można zakończyć obiadem czy kolacją w restauracji Vetta podziwiając zjawiskową panoramę.
Żeby się dostać na Monte San Salvatore trzeba skorzystać z kolejki linowo-szynowej, która startuje w dzielnicy Lugano-Paradiso i działa od 1890 roku. Bilet w dwie strony kosztuje 30 Franków za osobę dorosłą. Godziny działania kolejki wahają się w zależności od sezonu. Aktualny rozkład jazdy znajdziecie na stronie Monte San Salvatore.
7. Wjechać na górę Monte Brè
Warta wyprawy jest także góra Monte Brè (925 m npm) gdzie dostaniemy się kolejką górską z Cassarate. Już w kolejce widoki na jezioro zapierają dech w piersiach , a na widok z punktu widokowego na Alpy i okolice warto czekać. Podróż kolejką w obie strony to koszt 25 franków. Stamtąd zamiast wracać kolejką z powrotem warto zrobić sobie spacer w dół do uroczej miejscowości Bre, gdzie na odkrycie czekają tradycyjne restauracje zwane Grotto. Można też tu trafić też na targ czy stoiska z lokalnym jedzeniem.
8. Zobaczyć miasto z dziedzińca katedry San Lorenzo
Piękna katedra San Lorenzo z XV wieku znajduje się w górnej części Lugano, aby się tam dostać, musimy wejść stromym deptakiem pod górę. Z dziecińca katedry podziwiamy widok na ceglaste dachy miasta, Stare Miasto, a także jezioro.
Jak dojechać do Lugano? Jak się przemieszczać po regionie?
Z Warszawy do Szwajcarii (do Zurychu) doleciałyśmy bezpośrednim samolotem Swiss Airlines, a stamtąd pociągiem do Lugano. Podróż samolotem z Warszawy do Zurychu trwa 2 godziny, a pociągiem z Zurychu do Lugano około 2,5 godziny.
Do Szwajcarii można też polecieć LOT-em, który lata bezpośrednio do Zurychu. Inna możliwość to lot do Mediolanu, a stamtąd półtorej godziny pociągiem lub samochodem do Lugano.
Po Szwajcarii bardzo wygodnie przemieszczać się pociągami, których gęsta sieć dociera praktycznie wszędzie, nawet wysoko w góry. Planując podróż po Szwajcarii warto zaopatrzyć się w Swiss Travel Pass, który wykupuje się na określony czas i w trakcie tego można dowolnie przemieszczać się pociągami, autobusami, łódkami i publicznym transportem miejskim. Koszt Travel Pass na 3 dni to 221 Euro, 8 dni 399 Euro, 489 Euro – 15 dni na osobę. Posiadacz karty ma darmowy wstęp do ponad 500 muzeów w Szwajcarii, a także 50% zniżkę na wycieczki w góry.
Kiedy jechać?
Szwajcaria kojarzy się z nartami i wyjazdami zimowymi i na pewno jest wtedy wyjątkowa, ale mimo że wywołuje tak silne skojarzenia z zimą, warto się tu wybrać także w innych porach roku, a w szczególności od maja do października. Ja miałam okazję podziwiać Lugano w środku lata (wiele lat temu), kiedy było pięknie, słonecznie i niezbyt gorąco, z przelotnymi deszczami. Ostatnio byłam tam wczesną jesienią i podczas wrześniowego wypadu pogoda była idealna, było słonecznie, ciepło, cudownie.
Gdzie zjeść?
Restaurant Vetta, Via delle Scuole 7, Lugano-Paradiso
Restauracja położona na szczycie góry Monte Salvatore z pięknym widokiem na Lugano i okolice zarówno z tarasu jak i z przeszklonej werandy restauracji. Warto spróbować regionalnej specjalności – risotto z grzybami i popić lokalnym Merlotem.
Grotto Castagneto, Via Nevaca 20, Brè
Grotto to tradycyjne restauracje regionu Ticino zlokalizowane w górskich skałach. Naturalne, suche jaskinie, które były w czasach historycznych wykorzystywane do przechowywania jedzenia z czasem przekształciły się w proste restauracje, gdzie pożywiali się farmerzy, a obecnie to popularne miejsca gdzie można zjeść regionalne dania. Grotto Castagneto , które odwiedziłam, znajdziecie w Bre. Latem warto usiąść na zewnątrz w przestronnym ogródku. Koniecznie spróbujcie regionalnych dań z Ticino – lokalne wędliny i sery, polentę z grzybami, duszoną wołowinę, duszone policzki wieprzowe.
Soave 10, Via Francesco Soave 10, Lugano
Sympatyczna restauracja z kuchnią włoską w centrum historycznym Lugano, tuż przy stacji kolejki. W menu znajdziemy m.in. gnocchi z krewetkami czy grzybowe specjały z regionu Ticcino takie jak polenta z grzybami, risotto z grzybami czy sałatka z grzybami.
Delikatesy Gabbani, Via Pessina 12, Lugano
Warto zajrzeć także do delikatesów Gabbani, które istnieją w Lugano od 1937 roku i znane są z regionalnych smakołyków wysokiej jakości. To firma rodzinna, prowadzona u rozwijana przez kolejne pokolenia. Gabbani, tradycyjne sklep z wędlinami i mięsem w tej chwili oferuje sery, warzywa i owoce, wina, a także wypieki. Gabbani to także firma cateringowa, a także hotel, restauracja i bar.
Grand Cafe El Porto, Via Pessina 3
Na kawę i ciastko warto wpaść do najstarszej kawiarni w mieście, która działa od 1803. Przez dwieście lat zyskała sławę prestiżowego miejsca spotkań polityków, pisarzy, artystów czy znanych osobistości. Zanim usiądziemy przy stoliku i wybierzemy deser z gablotki lub skusimy się na danie z karty, warto przejść się po zabytkowych, tradycyjnych wnętrzach. Koniecznie wejdźcie na piętro żeby zobaczyć ukryte zakamarki kawiarni – Cenacolo Fiorentino pierwotnie reflektarz klasztorny! Mimo długiej historii miejsca znajdziemy tu także mniej tradycyjne desery np. w kształcie pomidora.
Vanini Dolce e Caffe 1871,Piazza della Riforma 1
Vanini to jedno z popularniejszych wśród mieszkańców miejsc na kawę i lody na głównym placu Lugano – Piazza della Riforma. To miejsce z długimi tradycjami, jego historia sięga 1871 roku. Lody można kupić na wynos w wafelku albo usiąść w ogródku z widokiem na plac by zjeść kolorowy deser w pucharku racząc się popołudniową kawą. Oprócz wielu dostępnych tu lodów i deserów na szczególną uwagę zasługuje zestaw degustacyjny, na który składa się dziesięć różnych rodzajów deserów i lodów w niewielkich porcjach.
Czego spróbować w regionie Ticcino?
Region Ticcino to region doskonałych wędlin, serów (m.in. formagella, büscion, zincarlin), grzybów i jadalnych kasztanów. Te składniki w różnych odsłonach znajdziemy prawie w każdej tutejszej restauracji. Na straganach kupimy kolczaste kasztany, ogromne prawdziwki, kolorowe warzywa. Najpopularniejsze dania regionu to zupa minestrone, polenta i risotto często podawane w towarzystwie grzybów lub mięsa.
Wśród lokalnych słodkości znajdziemy m.in. torta di pane (tzw ciasto chlebowe), do którego wykorzystuje się pieczywo z poprzedniego dnia, panettone – typowe ciasto na Boże Narodzenie czy amaretti – małe chrupkie ciasteczka zrobione z jajka, cukru i migdałów.
Lugano odwiedziłam na zaproszenie Madame Edith i organizacji Switzerland Tourism. Więcej informacji o regionie Ticino i Szwajcarii znajdziecie na stronie MySwitzerland.