Kastilla i Leon – co i gdzie zjeść? Kulinarny przewodnik po okolicach Toro i Rueda

12 lipca 2024

Położony w północno-zachodniej części kraju Kastylia i León to największy z hiszpańskich regionów, tzw. Wspólnot Autonomicznych.  To region znany z wyjątkowych win i wspaniałej kuchni. To drugi co do wielkości obszar winnic w Hiszpanii, zajmujący ponad 80.000 hektarów. Znajdziemy tu 9 dziewięć apelacji win: Bierzo, Cigales, Ribera del Duero, Rueda, Toro, Arribes, Arlanza, Tierra del Vino de Zamora i Tierra de León. Wina w regionie Kastilla i Leon możemy odkrywać wzdłuż 9 hiszpańskich szlaków wina.

Kastilla i Leon to region wyjątkowo zróżnicowany kulinarnie, składa się na niego 9 autonomicznych prowincji, które mimo, że mają wiele podobnych dań, zachowały też swoją osobowość, mają swoje odrębne przepisy i dania, którymi się chwalą.  Oferta gastronomiczna regionu to ponad 5.000 restauracji, w tym wiele wyróżnionych przez przewodniki Michelin i Repsol. Gastronomia ma tu wyjątkowe znaczenie, co roku w regionie odbywa się około 400 wydarzeń poświęconych kuchni czy konkretnym produktom i daniom, takim jak grzyby, pieczona jagnięcina, wieprzowina, dziczyzna czy tapas. Najbardziej znanymi potrawami w Kastylii i Leon są pieczone prosię i jagnię.

Podczas ostatniej podróży do regionu Kastilla i Leon poznałam dwa szlaki wina  – Rueda i Toro – odwiedziłam nie tylko winnice położone na szlaku, ale także restauracje i producentów lokalnych produktów. Moją relację rozpocznę od strony kulinarnej, winnicom  i producentom lokalnych produktów poświęcę odrębny artykuł.

CO ZJEŚĆ? TRADYCYJNE DANIA Z REGIONU CASTILLA Y LEON

PIECZONE PROSIĘ (CONCHINILLO LUB TOSTON)

Cochinillo lub tostón to hiszpański przysmak czyli  pieczone prosię o soczystym mięsie, delikatnej i chrupiącej skórce, z bardzo cienką warstwą tłuszczu. Dobre przygotowane mięso jest tak delikatne, że praktycznie się rozpada. Do tego dania wykorzystuje się prosięta nie cięższe niż pięć kilogramów i nie starsze niż trzy tygodnie. Tradycyjnie piecze się je w dużych, ceglanych piecach.

PIECZONE JAGNIĘ (LECHAZO ASADO)

Lechazo to hiszpańskie danie składające się z pieczonej, młodej jagnięciny. To danie przygotowane z jagnięcia, które waży od 5 do 7 kg, a jego wiek nie może przekraczać 20–30 dni. Młode jagnięta są karmione wyłącznie mlekiem matki, stąd nazwa lechazo, wywodząca się od hiszpańskiego słowa leche oznaczającego mleko. Lechazo możemy zjeść w wielu restauracjach w regionie Kastilla i Leon,  zwykle pieką one jagnięcinę w tradycyjnych drewnianych piecach zwanych hornos de leña.

DORSZ Z  BURGOS (BACALAO A LA BURGALESA)

Dorsz a la burgalesa to typowe danie z Kastylii i León,  z prowincji Burgos. Pochodzenie tego dania sięga 1610 roku, kiedy to zakonnice otrzymały od Filipa III solonego dorsza, którego przechowywały w komnatach klasztoru Santa Clara de Lerma. Zakonnice gotowały dorsza z warzywami pochodzącymi z klasztornego ogrodu. Współczesny dorsz z Burgos podawany jest z cebulą, czosnkiem i czerwoną papryką.

RYŻ Z ZAMORRY (ARROZ A LA ZAMORANA )

Arroz a la zamorana to jedno z najpopularniejszych dań prowincji Zamora. To skromna potrawa pochodzenia chłopskiego. Jego głównymi składnikami jest mięso wieprzowe w różnych odsłonach takich jak szynka, boczek, chorizo i żeberka oraz ryż. Ma charakterystyczny aromat i czerwony kolor, dzięki zastosowaniu słodkiej papryki. Z wyglądu, a także w smaku trochę przypomina paellę.

KASZANKA Z BURGOS (MORCILLA DE BURGOS)

Morcilla de Burgos to kaszanka tradycyjnie wytwarzana w prowincji Burgos. Ciekawostką tego dania jest to, że nie zawiera ono mięsa, ponieważ morcilla de Burgos powstaje poprzez siekanie i podsmażanie cebuli na maśle, a następnie łączenie jej z ryżem, smalcem, krwią i przyprawami.

TORREZNOS

Torreznos to typowa potrawa prowincji Soria. Jest to idealne połączenie boczku i skórki wieprzowej, zwykle opiekane na grillu lub bezpośrednio smażone. Idealne  torrezno powinno być zarówno chrupiące, jak i złociste. Więcej o tym daniu i mojej wyprawie do regionu Soria możecie przeczytać w tym artykule. 

GDZIE ZJEŚĆ W KASTILLA I LEON NA SZLAKACH WIN TORO I RUEDA?

Restaurante Monte la Reina, Carretera, N-122, Km 436, 7, Monte la Reina, Zamora

Restauracja Monte la Reina zlokalizowana jest w neogotyckim pałacu z XIX wieku, położonym na wzgórzu, w którym mieści się butikowy hotel z pięknym widokiem na Vega del Duero. Z pałacu rozciąga się także widok na winnice, w których produkowane są wina z oznaczeniem D.O.  Restauracja serwuje kuchnię opartą o lokalne produkty. Zjemy tu dania kuchni kastylijskiej, ale w nowoczesnej odsłonie. Naszą kolację rozpoczęliśmy od wyśmienitego carpaccio z borowików, po której na stole pojawiła się wybitna sałatka z panierowanymi udkami z przepiórek z sosem mojo picon i marynowaną cebulą o rześko-pikantnych nutach. Na danie główne podano bardzo dobry, mięciutki policzek wołowy, a na deser doskonały mus czekoladowo-orzechowy.

La Panera, Pl. Mayor, 11, Morales de Toro, Zamora

La Panera to tradycyjna restauracja oferująca menu oparte na lokalnych, regionalnych produktach. Dania może nie są dopracowane jeśli chodzi o walory wizualne, ale w smaku się bronią. Porcje podają tu takie, że jedną najedzą się bez problemu dwie osoby. Kosztujemy tu lokalnych wędlin, niezłej,  sycącej tradycyjnej sałatki z ciecierzycy w której znajdziemy także jajko, paprykę i cebulę, czy bardzo dobrej pieczonej wieprzowiny z grzybami. Obiad kończymy kawą i lekkim cytrynowym musem na bazie jogurtu.

La Viña del Abuelo, Calle de la Merced, 1, Toro, Zamora

Winiarnia i restauracja, która mieści się w zabytkowym budynku w sercu miasta Toro. Historia budynku sięga XIV wieku. Kolację jemy tu z widokiem na piwnicę z beczkami wina. Rozpoczynamy od uczciwej, pełnej smaku sałatki, która zwykle nazywała się rusa, ale z oczywistych względów zmieniła nazwę na sovietica. To hiszpańska wersja naszej sałatki jarzynowej uzupełniona o tuńczyka. Potem kosztujemy poprawne croquetas w dwóch różnych odsłonach i skwierczące w oliwie wyśmienite krewetki z czosnkiem. Wśród dań głównych najlepszy jest ryż a la zamorana, od którego ciężko się oderwać. Jest kremowy, bogaty w smaku, pełen kawałków pysznej szynki, chorizo i warzyw.

Restaurante Doña Negra, C. Odreros, 10,  Toro, Zamora

Nazwa tej mieszczącej się w starym pałacu restauracji, nawiązuje do przydomka, pod jakim znana była w rodzinnej Argentynie matka właściciela restauracji – Césara. Właściciele czerpią inspiracje ze swojego rodzinnego kraju i łączą ją z lokalną kuchnią hiszpańską. Zaczynamy od widowiskowych talerzy z lokalnymi wędlinami. Sięganie po kolejne plasterki jest uzależniające, jedyne co powstrzymuje przed opróżnieniem talerza to perspektywa pojawiania się kolejnych dań. Nie gorzej prezentuje się domowe foie micuit z owocami. Jest delikatne i wyborne w smaku.  Kolejne danie wygląda zupełnie nieinstagramowo. Z wyglądu przypomina nie do końca udaną lasagnę. Zapiekanka z borowików, z mozzarellą i sosem pomidorowym to danie zaskakujące,  taki comfort food, którego nie można przestać jeść. Nie zawodzi też danie główne, na które wybieram pieczone prosię. To delikatne, pełne umami danie, regionalna specjalność, której koniecznie trzeba spróbować w Kastilla i Leon.

Gastrobodega Martín Berasategui, Av. Mariano Ruiz Rodríguez, 1, Rueda, Valladolid

Restauracja zlokalizowana w piwnicach winnicy Yllera, 20 m pod ziemią. Należy do właścicieli winnicy, rodziny Yllera, a twórcą menu jest Martin Berasategui, popularny hiszpański szef pochodzący z kraju Basków, wyróżniony 12 gwiazdkami Michelin. Możemy tu skusić się na menu degustacyjne (84 euro za osobę), na które składa się 15 dań lub zamówić wybrane dania z karty. Dania bazują na lokalnych, sezonowych produktach zaprezentowanych w nowoczesny, kreatywny sposób. Mimo dużych, gwiazdkowych ambicji właścicieli prezentacja dań nie przyćmiewa smaku, który jest wyrafinowany, a jednocześnie nieprzekombinowany. Lunch lub kolację w restauracji warto połączyć z wycieczką z przewodnikiem po winnicach, których historia sięga XV wieku.

Meson de Pedro, Av. Ramón y Cajal, 17, Matapozuelos, Valladolid

Menu restauracji Mesón de Pedro opiera się na daniach mięsnych. To kuchnia produktu bazująca na tym, co w regionie najlepsze. Jej specjalnością są szaszłyki z królika i z jagnięciny grillowane na żarze z winorośli i dębu. Meson de Pedro wspominam jako jedno z najsmaczniejszych miejsc na naszej trasie. Ucztę rozpoczęliśmy od talerza lokalnych wędlin, croquetas z szynką i grillowanych kalmarów. Przystawki były świetne, ale gwiazdami menu były doskonale mięsa z grilla. Kawałki królika i jagnięciny z grilla były soczyste, aromatyczne, wybitne. Do tego szef zaserwował zwykłą, ale pysznie przyprawioną sałatę. Prosto i wyjątkowo smacznie. Mogłabym ten zestaw mięs z sałatą jeść bez końca. Na deser  wjechał ogromny jak tort flan, krojony na kawałki przy stole.

Xokoreto, C. Lagares, 42, 47520 Castronuño, Valladolid

Rzemieślnicza kawiarnia i cukiernia  z widokiem na park narodowy Castronuño. Twórcą miejsca jest  José I. Colinas zwany Catacho – wielokrotnie nagradzany cukiernik i piekarz, nauczyciel  w Międzynarodowej Szkole Gotowania w Valladolid. Wszystkie wypieki i produkty są ręcznie przygotowywane na miejscu z najwyższej jakości produktów. Xokoreto może pochwalić się bogatą ofertą wypieków i słodkości, które możemy zjeść na miejscu w przyjemnej kawiarni albo zamówić na wynos. Są wśród nich słodkie bułki i croissanty z nadzieniami, cieszące oko ciastka – mono porcje, torty, makaroniki, kruche ciasteczka czy praliny.

MAPA REKOMENDOWANYCH RESTAURACJI I WINNIC W CASTILLA Y LEON:

Region Kastilla i Leon odwiedziłam na zaproszenie Ambasady Hiszpańskiej  i przedstawicieli regionu Castilla y Leon.